Chuối ngự Đại Hoàng - Đặc sản "tiến vua" của Hà Nam
Nhắc đến Hà Nam, người ta nghĩ ngay đến những cánh đồng lúa bạt ngàn, những di tích lịch sử ấn tượng và đặc biệt là những món ăn đặc sản thơm ngon, mang đậm hương vị quê hương. Trong số đó, chuối ngự Đại Hoàng - "viên ngọc xanh" của mảnh đất Hà Nam - luôn là lựa chọn hàng đầu của du khách khi muốn thưởng thức và mua về làm quà. Sau đây hãy cùng khách sạn Tiến Lộc Palace tìm hiểu về đặc sản này nhé!
1. Nguồn gốc và tên gọi độc đáo
Chuối ngự, một loại trái cây nổi tiếng, được trồng tại làng Đại Hoàng, xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Còn được biết đến với cái tên "chuối tiến Vua," loại chuối này có một câu chuyện đặc biệt gắn liền với lịch sử địa phương. Theo truyền thuyết của người dân Đại Hoàng, một lần vua Trần cùng đoàn tùy tùng từ kinh thành Thăng Long xuôi về hành cung Thiên Trường, dừng chân tại Lý Nhân và tình cờ thưởng thức giống chuối địa phương. Ấn tượng với hương vị tuyệt vời, vua đã truyền lệnh cho người dân nhân giống và phát triển loại chuối này.
Theo truyền thống của người dân Đại Hoàng, chuối ngự được xem là biểu tượng của sự đủ đầy và vẹn tròn, thường xuất hiện trong các dịp lễ tết, đám ma, đám cưới,... để dâng lên gia tiên. Năm 2009, Cục Sở hữu trí tuệ đã cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý cho chuối ngự Đại Hoàng, khẳng định giá trị và uy tín của loại trái cây này. Từ đó, chuối ngự Đại Hoàng không chỉ được nhiều người biết đến mà còn có giá trị cao trên thị trường Việt Nam.
2. Đặc điểm nổi bật
Chuối ngự Đại Hoàng sở hữu những đặc điểm độc đáo, khác biệt so với các loại chuối thông thường:
- Thân cây: Cao lớn, thon gọn, dễ gãy đổ nên cần có giá đỡ để bảo vệ.
- Quả chuối: Có ba loại chính: chuối ngự trâu, chuối ngự mít và chuối ngự trắng, mỗi loại mang một hương vị và kích thước riêng biệt.
- Vỏ chuối: Mỏng, mịn, có màu vàng tươi sáng khi chín.
- Thịt chuối: Dẻo, thơm, vị ngọt thanh, không chát, có nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe.
3. Hương vị khó cưỡng
Chuối ngự Đại Hoàng chinh phục du khách bởi hương vị thơm ngon đặc trưng. Khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt thanh mát, hòa quyện cùng vị béo ngậy của thịt chuối, để lại dư vị khó quên. Chuối ngự có thể thưởng thức trực tiếp hoặc chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn như: sinh tố chuối, chuối sấy dẻo, chuối nướng,...
Chuối ngự Đại Hoàng gồm ba loại chính: chuối ngự trâu, chuối ngự mít và chuối ngự trắng.
- Chuối ngự trâu: Quả to, khi chín vỏ chuyển sang màu vàng nhạt, thịt chuối cũng có màu vàng nhạt và không có hương thơm đặc trưng.
- Chuối ngự mít: Quả nhỏ, thon dài, khi chín vỏ quả mỏng đi và có màu vàng đậm, thịt chuối màu vàng hơi hồng và tỏa hương thơm mát.
- Chuối ngự trắng: Quả to, khi chín vỏ có màu vàng tươi sáng, quả hơi tròn, thịt chuối vàng và có hương thơm đặc biệt.
4. Giá trị dinh dưỡng dồi dào
Chuối ngự Đại Hoàng không chỉ là món ăn ngon mà còn là nguồn cung cấp dồi dào vitamin, khoáng chất và chất xơ thiết yếu cho cơ thể. Loại chuối này rất tốt cho hệ tiêu hóa, tim mạch, hệ miễn dịch, đồng thời có tác dụng giải nhiệt, thanh lọc cơ thể và hỗ trợ giảm cân hiệu quả.
5. Kỹ thuật trồng và chăm sóc tỉ mỉ
Để cho ra những quả chuối ngự Đại Hoàng thơm ngon, đúng chuẩn, người dân nơi đây đã áp dụng kỹ thuật trồng và chăm sóc tỉ mỉ. Theo báo cáo khoa học về kỹ thuật trồng chuối ngự của Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Hà Nam, chuối ngự rất thích hợp với đất phù sa ven sông suối, loại đất dễ thoát nước và có độ ẩm tốt, giàu đạm và kali. Khí hậu gió mùa cũng tạo điều kiện thuận lợi cho sự sinh trưởng và phát triển của cây chuối.
Chuối ngự Đại Hoàng phát triển tốt nhất ở nhiệt độ từ 26 đến 28 độ C. Loại cây này đòi hỏi lượng nước lớn, đặc biệt trong giai đoạn phân hóa mầm, ra hoa và kết trái. Do đó, người trồng phải duy trì độ ẩm, chống hạn vào mùa khô và chống úng vào mùa mưa lũ. Với thân cao, giòn và dễ gãy, khi chuối trổ buồng, cần có cột chống đỡ. Mỗi bụi chuối nên chỉ để mọc ba mầm, gồm một cây mẹ và hai cây con cho thế hệ sau.
Chuối ngự không thích hợp với phân tươi, chỉ nên bón phân đạm vào giai đoạn đầu. Nếu bón phân khi chuối ra hoa, kết quả sẽ dễ gây nứt vỏ và làm mất màu sắc, phẩm chất của chuối. Để chuối chín đạt tiêu chuẩn, kỹ thuật trồng, phương pháp chăm sóc và công đoạn ủ chuối đều rất quan trọng. Các hộ dân thường sử dụng lò ủ bằng vách đất, dùng tro và trấu để ủ chuối. Mùa hè, chỉ cần ủ 7 tiếng là chuối chín, nhưng vào mùa đông, phải mất cả ngày.
Hiện nay, chuối ngự Đại Hoàng đã có tem, nhãn mác và giấy chứng nhận an toàn vệ sinh thực phẩm, được phân phối rộng rãi khắp cả nước. Nhờ nghề trồng chuối, cuộc sống của người dân làng Đại Hoàng ngày càng ấm no và đầy đủ hơn.