Những lễ hội phát huy lịch sử và nổi tiếng nhất tại Hà Nam

Trên bề mặt bình dị của tỉnh Hà Nam, nằm ẩn sau là những di sản văn hóa đặc biệt, được thể hiện qua những lễ hội phong phú và đậm đà bản sắc dân tộc. Từ những lễ hội truyền thống kỳ lạ đến những lễ hội lịch sử hùng vĩ, Hà Nam tự hào với danh sách các lễ hội nổi tiếng và phát huy giá trị lịch sử sâu sắc của mình. Hãy cùng tìm hiểu về những lễ hội phát huy lịch sử và nổi tiếng nhất tại tỉnh này, nơi mà truyền thống văn hóa được gìn giữ và tôn vinh qua hàng thế hệ.
 

Lễ hội Tịch Điền Đọi Sơn là một sự kiện động viên nông nghiệp mà còn là dịp tôn vinh văn hóa truyền thống. Ban đầu tổ chức vào thế kỷ thứ X, sau nhiều năm thất truyền, lễ hội này tái xuất vào năm 2009. Theo lịch sử, từ thời xa xưa, một vị vua huyền thoại đã mở ra lễ Tịch Điền. Vào mùa xuân năm 987, vua Lê Đại Hành cùng văn võ bá quan lần đầu tiên cày ruộng tại Đọi Sơn và phát hiện chum vàng. Từ đó, mỗi đầu xuân, nhà vua tự tay cày ruộng và tổ chức lễ Tịch Điền, mong muốn cầu cho mùa màng thuận lợi. Dù trải qua nhiều biến động, lễ này vẫn được duy trì và phát triển qua các triều đại, đến khi kết thúc dưới thời vua Khải Định. Lễ Tịch Điền không chỉ là nghi thức cầu mùa màng của người nông dân mà còn là biểu hiện sâu sắc của lòng nhân văn. Đây là cách mà nhà vua thể hiện tình cảm đối với nhân dân nông thôn bằng việc quan tâm đến cuộc sống của họ qua việc chăm sóc ruộng đất. Lễ hội còn là một phương tiện truyền đạt giá trị truyền thống và lòng biết ơn đối với tổ tiên, cũng như khuyến khích sự phát triển bền vững của nền nông nghiệp. Điều này là một lời nhắc nhở quan trọng đối với cộng đồng người dân Hà Nam và toàn bộ quần chúng Việt Nam, khuyến khích họ tiếp tục bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, cũng như chăm chỉ lao động để đóng góp vào sự phát triển kinh tế của đất nước. Lễ hội Tịch Điền Đọi Sơn diễn ra từ ngày 5-7 tết âm lịch, kết hợp nhiều nghi lễ và tiết mục biểu diễn đa dạng như rước chân nhang vua Lê Đại Hành, lễ rước nước, lễ sái tịnh... Nghi lễ chính tái hiện lại sự kiện của thập đạo tướng quân Lê Hoàn, với tầm nhìn chiến lược về vị trí chiến lược của núi Đọi đối với kinh đô Hoa Lư. Lễ tịch điền được thực hiện theo quy trình cày ruộng của các lãnh đạo và cộng đồng. Cùng với đó, có các hoạt động như hội thi trang trí trâu, với sự đổi mới trong trang trí bằng các nét vẽ tứ linh, tứ quý.
 

Tiếp theo, Lễ hội đền Trúc tại đền Trúc tọa lạc tại thôn Quyển Sơn, xã Thi Sơn, huyện Kim Bảng, Hà Nam, là nơi thờ danh tướng Lý Thường Kiệt. Mỗi năm, từ ngày 1 tháng giêng đến 1 tháng hai âm lịch, dân làng mở hội lễ tại đền, thu hút đông đảo du khách và người dân xung quanh. Lễ hội kéo dài từ đình Trung đến đền Trúc, chùa Thi và ven núi Cấm. Sáng sớm, đoàn rước kiệu từ đền đến cửa đình làm lễ dâng thương, tiếp theo là các nghi lễ tạ ơn Trời Phật. Sau đó là các trò chơi như thi kéo co, đấu vật, chọi gà và chơi cờ bỏi. Tuy nhiên, điều đặc biệt nhất là múa hát dậm và cuộc đua thuyền truyền thống trên sông Đáy. Mỗi năm vào ngày mùng 1 tháng 2 âm lịch, làng tổ chức rước tượng Phật và thờ Lý Thường Kiệt từ đền về đình làng, kết thúc bằng múa hát dậm kéo dài 6 ngày. Cuối lễ, lại có lễ rước tượng Phật và Lý Thường Kiệt về đền, cùng với múa hát dậm tiếp tục trong 3 ngày nữa trước khi đóng cửa đền. Múa hát dậm được tổ chức tại sân đền, với các cô gái tuổi từ 13-15 biểu diễn. Điều đặc biệt là cuộc đua thuyền trên sông Đáy, chỉ dành cho nam giới, với đội thắng nhận được phần thưởng. Lễ hội này không chỉ là cơ hội tôn vinh Lý Thường Kiệt và Phật giáo mà còn là sự kỷ niệm và tôn vinh truyền thống văn hóa, lịch sử và lòng yêu nước.
 

Cuối cùng, hội thi thả diều tại làng Đại Hoàng, xã Hòa Hậu, huyện Lý Nhân, Hà Nam, là một nét đặc trưng của văn hóa dân gian đã tồn tại từ xa xưa nhằm mừng mùa và cầu mong sự an lành và thịnh vượng. Các hoạt động diễn ra tại đình nội, đình ngoại và đình trong của làng, với không gian rộng lớn từ hồ cá và đầm sen đến cánh đồng đất cát. Các diều được chế tạo kỹ lưỡng từ tháng 11 âm lịch năm trước, với cây tre già làm khung và giấy dán chắc chắn, cùng dây diều được làm từ tơ tằm. Hình dáng của các diều đều có hình thoi phẳng, khi bay lên cao thì cánh thanh thoát, và khi hạ cánh lại như một mũi kiếm đâm xuyên lòng đất. Cuộc thi diều lớn diễn ra vào sáng ngày 15/5 âm lịch, với sự tham gia của các bốn giáp trong làng. Mỗi đội dự thi gồm 3 người, đại diện cho làng mình. Cuộc thi diễn ra trong không khí sôi động và hứng khởi, khi các diều lao lên cao trong tiếng trống và loa kêu, rồi sau đó hạ cánh một cách an toàn. Sự hưng phấn và niềm vui tràn đầy trong không gian, là dịp tuyệt vời để mọi người kết nối với nhau và tận hưởng những khoảnh khắc đặc biệt ngoài cuộc sống hàng ngày. Điều này thể hiện sự quý báu của các hoạt động truyền thống trong việc tạo ra cảm giác đoàn kết và phấn khích trong cộng đồng.

Những lễ hội phát huy lịch sử và nổi tiếng tại Hà Nam không chỉ là những dịp vui chơi mà còn là cơ hội để khám phá văn hóa sâu sắc của vùng đất này. Với sự kết hợp giữa truyền thống và sự đổi mới, các lễ hội ở Hà Nam thu hút sự quan tâm của cả người dân trong nước và du khách quốc tế. Đồng thời, chúng cũng giúp duy trì và phát triển di sản văn hóa của đất nước, làm nên phong cách du lịch độc đáo của Hà Nam.
ROOMS & RATES
Related Articles