Độc đáo Từ đường Lương Quận Công Trần Như Lân

Trên dải đất Hà Nam giàu truyền thống lịch sử, những di tích văn hóa lâu đời không chỉ kể lại câu chuyện về những bậc tiền nhân mà còn là minh chứng cho tinh thần hiếu học, lòng trung quân ái quốc của nhiều thế hệ. Trong số hơn 230 di tích được xếp hạng trên địa bàn tỉnh, từ đường – nhà thờ dòng họ – giữ một vị trí quan trọng, lưu giữ dấu ấn của các bậc hiền tài, những người đã góp phần tạo nên lịch sử nước Việt. Từ đường Lương Quận Công Trần Như Lân, nằm tại xã Ngọc Lũ, huyện Bình Lục, là một trong những di tích đặc biệt, mang đậm dấu ấn thời gian với kiến trúc cổ kính, hiện vật giá trị và câu chuyện về một vị danh tướng xuất chúng của triều Lê.

Kiến Trúc Cổ Kính, Uy Nghi Giữa Lòng Hà Nam
 

Từ đường Lương Quận Công Trần Như Lân được xây dựng từ thế kỷ XVII, đến nay vẫn giữ nguyên nét bề thế của một công trình kiến trúc truyền thống Việt Nam. Công trình gồm 5 gian gỗ lim, các vì kèo có 4 cột chắc chắn đặt trên những chân tảng bằng đá xanh, tạo nên sự trường tồn vững chãi theo năm tháng. Hệ thống cửa gỗ lim có thể tháo lắp linh hoạt, trong khi hai đầu hồi được chạm khắc hổ phù – biểu tượng quyền uy của các võ quan. Hai cột đồng trụ trước sân càng làm nổi bật vẻ uy nghiêm, bề thế, như một sự khẳng định về vị thế hiển hách của dòng họ Trần Như trong lịch sử.

Bên trong từ đường, không gian thờ tự trang trọng với những bức đại tự, câu đối sơn son thếp vàng, phản ánh tinh thần kính ngưỡng của con cháu đối với tổ tiên. Mỗi đường nét kiến trúc, mỗi chi tiết chạm trổ đều là minh chứng cho bàn tay tài hoa của những nghệ nhân xưa, góp phần tạo nên một di tích mang giá trị nghệ thuật và tâm linh sâu sắc.

Bảo Vật Lịch Sử – Những Đạo Sắc Phong Của Một Gia Tộc Hiển Hách

Một trong những giá trị đặc biệt của từ đường chính là 15 đạo sắc phong thời Hậu Lê, một kho tư liệu quý giá phản ánh công lao của dòng họ Trần Như đối với triều đình. Trong đó, 10 đạo sắc được ban vào thế kỷ XVII và 5 đạo sắc được phong vào năm 1769, dành cho những hậu duệ xuất sắc của Lương Quận Công Trần Như Lân.

Điểm độc đáo nằm ở việc tất cả những người được phong sắc trong gia tộc Trần Như đều nhận vinh dự này khi còn sống, thể hiện sự ghi nhận đặc biệt từ triều đình đối với công lao của gia tộc. Trong số các di tích tại Hà Nam, hiếm có nơi nào lưu giữ được số lượng sắc phong thời Lê phong phú như tại từ đường này. Đây không chỉ là di sản của dòng họ mà còn là chứng tích quan trọng để nghiên cứu lịch sử quân sự và chính trị Việt Nam qua các thời kỳ.
Biểu Tượng Võ Công Lẫy Lừng – Những Thanh Gươm Khắc Sâu Dấu Ấn.
 

Từ đường Lương Quận Công Trần Như Lân gây ấn tượng bởi hệ thống sắc phong cổ quý giá và cách bài trí thờ tự độc đáo. Bài vị tại từ đường được tạo hình như những thanh gươm dựng thẳng, một hình tượng mạnh mẽ thể hiện khí phách, tinh thần võ học, cùng truyền thống quân sự kiêu hùng của dòng họ.

Chuôi gươm chạm khắc hình rồng chầu mặt trời, biểu tượng của quyền lực và sự thịnh vượng, gợi lên phong thái uy nghiêm, oai hùng. Phần đốc gươm được biến tấu khéo léo thành hình ảnh hai con rồng uốn lượn, tạo nên sự hài hòa tinh tế giữa đường nét quyền uy kết hợp yếu tố nghệ thuật điêu khắc. Mỗi chi tiết hiện hữu không dừng lại ở giá trị thẩm mỹ, mà còn mang ý nghĩa sâu xa, phản ánh tinh thần, lý tưởng và khí chất của một dòng tộc giàu truyền thống.

Câu Chuyện Về Một Danh Tướng – Từ Chàng Trai Nghèo Đến Bậc Đại Công Thần

Trần Như Lân sinh năm 1563, xuất thân từ một gia đình nghèo khó tại làng Kim Lũ, nay là xã Ngọc Lũ, huyện Bình Lục. Mồ côi cha từ nhỏ, ông phải gánh vác mọi công việc nặng nhọc để phụ giúp gia đình.

Tuy nhiên, ý chí kiên cường cùng khát vọng vươn lên đã khiến ông không cam chịu số phận. Tận dụng cơ hội khi lên kinh thành kiếm sống bằng nghề gánh nước, ông âm thầm rèn luyện võ nghệ, may mắn có cơ hội thử sức trong trường bắn cung của triều đình. Với tài năng bắn cung chính xác, khả năng đấu kiếm và cưỡi ngựa vượt trội, ông nhanh chóng được triều đình nhà Lê trọng dụng.

Trong cuộc chiến giữa nhà Lê và nhà Mạc, Trần Như Lân lập được nhiều chiến công hiển hách, giúp ổn định đất nước. Ông cùng năm người con trai đều trở thành những vị tướng xuất sắc của triều đình, tạo nên một gia tộc lừng danh trong lịch sử quân sự Việt Nam. Gia phả dòng họ ghi nhận, chỉ trong vài thế hệ đầu, dòng họ Trần Như đã có 4 người được phong Quận công, 13 người được phong tước Hầu, một thành tích hiếm có đối với bất kỳ gia tộc nào.
Di Sản Để Lại – Những Đóng Góp Cho Quê Hương

Trên cương vị một vị tướng tài giỏi dưới triều đình, ngoài tài thao lược trong chiến sự, Trần Như Lân còn dành trọn tâm huyết cho sự phát triển của quê hương bản quán. Với tinh thần vì dân, ông cùng gia đình đã góp công, góp của tu sửa đình làng, chùa chiền, xây dựng chợ Chủ, đắp đường, xây cầu, khai mở bến đò, từng bước cải thiện hạ tầng, tạo điều kiện thuận lợi cho dân làng đi lại, buôn bán, giao thương.

Không dừng lại ở việc phát triển hạ tầng, Trần Như Lân còn quan tâm sâu sắc đến đời sống nông nghiệp. Ông tổ chức quy hoạch lại đồng ruộng, khai phá những vùng đất hoang hóa, hỗ trợ dân nghèo canh tác, tạo nền tảng ổn định cho sản xuất nông nghiệp và sinh kế bền vững. Những việc làm thiết thực ấy đã góp phần thay đổi diện mạo quê hương, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.

Tấm lòng và công lao của ông khiến người dân địa phương vô cùng cảm kích, trân trọng. Ngay khi còn sống, ông đã được suy tôn làm phúc thần – một vinh dự hiếm có dành cho người trần. Sau khi mất, ông được phối thờ tại đình làng như một biểu tượng thiêng liêng của lòng trung nghĩa, tinh thần phụng sự và cống hiến không mỏi mệt cho cộng đồng.

Ngày nay, những công trình do ông khởi xướng vẫn hiện hữu, không chỉ mang giá trị vật chất, mà còn là minh chứng sống động cho tầm nhìn xa rộng, lòng nhân hậu, trách nhiệm với quê hương của một vị tướng tận tâm, tận lực vì dân, vì nước.

Từ Đường Lương Quận Công Trần Như Lân – Di Sản Văn Hóa Trường Tồn

Sừng sững giữa vùng quê giàu truyền thống, từ đường Lương Quận Công Trần Như Lân gây ấn tượng bởi kiến trúc bề thế, hệ thống sắc phong quý hiếm và những tư liệu lịch sử mang giá trị đặc biệt. Không chỉ dừng lại ở vai trò là nơi thờ tự tổ tiên, từ đường còn được ví như một “bảo tàng sống” – nơi lưu giữ và tái hiện tinh thần hiếu học, truyền thống võ học lẫy lừng cùng lòng yêu nước của dòng họ Trần Như qua bao thế hệ.

Từ năm 1995, sau khi được công nhận Di tích Lịch sử cấp quốc gia, từ đường thu hút sự quan tâm của giới nghiên cứu và du khách. Mỗi bước chân dạo quanh không gian cổ kính ấy là một lần ngược dòng thời gian, tìm về những giá trị cốt lõi của lịch sử dân tộc cùng lòng biết ơn dành cho những người đã có công với nước, với làng.

Hành trình khám phá từ đường giúp du khách thêm nhiều kiến thức về một thời kỳ lịch sử hào hùng, đồng thời khơi dậy niềm tự hào sâu sắc – niềm tự hào về một dòng chảy văn hóa mạnh mẽ, chưa từng phai nhòa trong tâm thức người Việt. Giữa không gian cổ kính, thanh tịnh, từng chi tiết kiến trúc, từng hiện vật nơi đây như thì thầm câu chuyện về những con người kiên cường, trung liệt.
 

Nằm ngay huyện Bình Lục, cách khách sạn Tiến Lộc Palace 30 phút đi xe, Từ đường Lương Quận Công Trần Như Lân trở thành điểm dừng chân cho bất kỳ ai ghé thăm Hà Nam. Với vị trí thuận lợi, bạn có thể kết hợp tham quan từ đường cùng các địa danh nổi tiếng khác như Chùa Tam Chúc hay Đền Trần Thương, tạo nên một hành trình khám phá trọn vẹn. Không gian yên tĩnh, kiến trúc độc đáo và giá trị lịch sử sâu sắc của từ đường chắc chắn sẽ để lại ấn tượng mạnh mẽ, dù bạn là người tìm kiếm sự thư giãn hay muốn khám phá sâu hơn về cội nguồn dân tộc.

Hãy một lần ghé thăm từ đường Lương Quận Công Trần Như Lân, để tự mình cảm nhận hơi thở của thời Trần, để lắng nghe câu chuyện về một danh nhân và để thấy rằng, giữa nhịp sống hối hả, vẫn còn những không gian lưu giữ hồn Việt đẹp đến nao lòng. Hà Nam đang chờ bạn!
ROOMS & RATES
Related Articles