Địa điểm di tích lịch sử - Niềm tự hào của Hà Nam

Trên mảnh đất Hà Nam, những di tích lịch sử tượng trưng cho bản sắc văn hóa, lòng yêu nước và sự kiên trì của dân tộc đã được lưu giữ và truyền dạy qua hàng thế hệ. Đây không chỉ là những nơi ghi chép về quá khứ, mà còn là niềm tự hào của tỉnh Hà Nam, đóng góp vào sự phát triển văn hóa, du lịch và giáo dục của địa phương.

Đầu tiên, Xã Liêm Cần, một mảnh đất cổ của Hà Nam, nằm giữa đồng bằng với địa thế đồi núi thấp và sông Khương Kiều uốn lượn nối sông Châu, sông Đáy. Địa linh này đã thu hút nhiều vị tướng tài lịch sử chọn làm căn cứ huấn luyện quân đội và tổ chức luyện binh chống quân thù, như Đinh Bộ Lĩnh, Lê Hoàn và các tướng thời Đinh - Lê. Đền Lăng, được xem là di tích lịch sử - văn hóa quan trọng, là nơi thờ vua Đinh Tiên Hoàng và các vị vua khác. Hiện chỉ còn đền Hạ, dưới chân núi Lăng, được công nhận là di tích quốc gia vào năm 1999. Đền Lăng đã đóng vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền cách mạng và chống địch trong thời kỳ kháng chiến. Theo truyền thuyết và ngọc phả, hàng năm đền Lăng tổ chức 4 kỳ lễ chính, hay còn gọi là ngày Đại Kỳ phúc, vào mùng 10 tháng Giêng (ngày sinh của Lê Hoàn và Nguyễn Minh) cùng các ngày 15/2, 8/3, 15/8 và 21/11 theo lịch âm. Trước đây, những ngày này, dân làng tổ chức lễ trọng và vui tươi, với lễ hội, mổ trâu, mổ lợn, các trò chơi dân gian và các tiết mục nghệ thuật. Ngày nay, trong sự phát triển của văn minh, những ngày Đại Kỳ phúc vẫn được tổ chức với các nghi thức tế lễ và văn tế, ca ngợi công đức của các vị vua, tướng lớn. Truyền thống kính trọng di tích và tôn vinh công lao của tiền nhân cũng được duy trì và truyền đạt qua các thế hệ. Đặc biệt, vào đêm 30 Tết, nhiều người tới đền Lăng đón giao thừa trước khi về nhà xông đất để lấy may mắn cho năm mới. Ngoài đền Lăng, trên vùng đất Bảo Thái xưa, còn có khu mộ của cụ Lê Lộc, ông nội của vua Lê Hoàn, với kiến trúc uy nghiêm và bề thế. Theo truyền thuyết, vào cuối thế kỷ thứ X, ông bà Lê Lộc từ quê hương Trường An Thượng đến xã Bảo Thái làm nghề kéo lưới và bắt cá. Cụ Lê Lộc lập ngôi nhà tranh ở đầu núi Bảo Cái, nơi đây trở thành nơi bắt đầu cho sự nghiệp của ông. Một hôm, khi cụ Lê Lộc đến thăm lờ đó, bờ vỡ và anh ta bị hổ Sơn Trưởng nhầm lẫn là kẻ trộm tát chết. Sau khi nhận ra sự nhầm lẫn, hổ cõng cụ Lê Lộc vào núi an táng. Mộ của cụ Lê Lộc sau này được gọi là mả giấu hay mộ hổ táng. Con trai của cụ Lê Lộc, sau khi trông nom mộ 3 năm, đã lấy vợ và sinh ra vua Lê Hoàn. Khu mộ của cụ Lê Lộc được đặt ở vị trí đất phát đế vương, là quê hương "Tiền Lê phát tích". Hiện nay, trong đền Lăng, vẫn còn vì kèo chạm khắc hình ảnh của ông hổ, nhắc nhở mọi người về câu chuyện cổ xưa này khi đến thăm và lễ hội. Đền Lăng nằm trong một bối cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp của sơn thủy hữu tình, tạo nên một công trình kiến trúc hài hòa và đẹp mắt. Công trình này vẫn lưu giữ nhiều giá trị kiến trúc quý báu, từ các tác phẩm điêu khắc trên cấu kiện, trên cửa võng đến các đồ thờ tự, mang đậm nét dân gian tinh tế và hiếm có. Đền Lăng cũng là biểu tượng tín ngưỡng mà nhân dân tạo dựng để tôn vinh công ơn của hai vị vua đã đóng góp cho đất nước. Trong các sự kiện quan trọng của xã Liêm Cần và huyện Thanh Liêm, như lễ giao nhận quân, đại hội thể dục thể thao, việc rước ngọn lửa từ đền này để thắp lên ngọn lửa truyền thống có ý nghĩa sâu sắc, thể hiện ý muốn truyền đi thông điệp yêu nước và khí phách hào hùng dân tộc. Bảo tồn và phát huy giá trị của di tích để giáo dục hậu thế là việc cần thiết, đồng thời cũng tạo ra một cảnh quan kiến trúc đẹp, phục vụ nhân dân và du khách tham quan, giúp họ hiểu sâu hơn về văn hóa và lịch sử của Hà Nam nói chung và Thanh Liêm nói riêng.
 

Bên cạnh vẻ đẹp của Đền Lăng, Đền Trúc - Ngũ Động Thi Sơn cũng là một điểm du lịch kỳ vĩ nhưng ít được biết đến. Nằm tại thôn Quyển Sơn, xã Thi Sơn, Kim Bảng, Hà Nam, đền này nằm ven sông Đáy, dưới chân núi Cấm (hay còn gọi là núi Cuốn Sơn). Đây không chỉ là một địa điểm nổi tiếng về phong cảnh thiên nhiên đẹp mắt mà còn là nơi có lễ hội hát dặm ý nghĩa, tôn vinh anh hùng dân tộc Lý Thường Kiệt. Theo truyền thuyết, năm 1089, khi đoàn chiến thuyền của Lý Thường Kiệt đi qua thôn Quyển Sơn, một trận gió lớn bất ngờ cuốn lá cờ lớn của đoàn quân lên đỉnh núi. Lý Thường Kiệt quyết định dừng lại và cùng quân sĩ lên bờ để cầu nguyện cho chiến thắng. Kể từ đó, ngọn núi này được đặt tên là Cuốn Sơn. Để tưởng nhớ công lao của Lý Thường Kiệt, dân làng đã lập đền thờ ông tại địa điểm này, gọi là Đền Trúc hiện nay. Lễ hội Đền Trúc diễn ra từ mùng 10 tháng Giêng đến mùng 6 tháng Hai âm lịch, với trò hát dặm đặc sắc gồm 30 tiết mục, được truyền từ thời Lý Thường Kiệt và được giới thiệu tới 16 quốc gia trên thế giới. Ngoài ra, Ngũ Động Thi Sơn gồm 5 động liên hoàn kéo dài hàng trăm mét, mang lại trải nghiệm thú vị cho du khách. Cảnh trí trong các động rất đặc biệt, từ ánh sáng rực rỡ vào buổi sáng đến bức tranh màu xanh nhạt và tím huyền ảo vào buổi trưa và chiều. Điểm nhấn khác của động là hòn đá tiên bằng đá, nơi được cho là thần tiên thường về để mở hội và thưởng thức cảnh đẹp.

Những di tích lịch sử của Hà Nam không chỉ là biểu tượng về quá khứ vinh quang của dân tộc mà còn là nguồn cảm hứng vô tận cho thế hệ hiện tại và tương lai. Chúng là niềm tự hào của mỗi người con của tỉnh này, là điểm đến của du khách muốn khám phá vẻ đẹp lịch sử và văn hóa độc đáo của Hà Nam. 
ROOMS & RATES
Related Articles